Dijital Takograf Yönetmeliği, ticari taşıt sürücülerinin sürüş ve dinlenme sürelerini dijital olarak izlemeyi zorunlu kılan yasal düzenlemedir. Amaç; sürücü güvenliğini artırmak, kaza riskini azaltmak ve adil rekabet ortamı sağlamaktır.
Bu yönetmelik kapsamında, yetkili taşıtlar dijital takograf cihazı kullanmak zorundadır. Cihaz, sürücünün sürüş süresi, mola, hız ve araç hareket bilgilerini kayıt altına alır. Veriler kart ve hafıza yoluyla denetime sunulabilir.
Türkiye’de 1 Ocak 2020’den itibaren yeni tescil edilen bazı taşıt gruplarında dijital takograf zorunlu hale gelmiştir. Uyum sağlamayan firmalar idari yaptırımla karşılaşabilir.
Ticari taşımalarda kurallara uymamak, sadece cezai yaptırımla değil, operasyonel aksaklıklarla da sonuçlanır. Özellikle sürüş ve dinlenme sürelerine dair ihlaller hem firmaları hem sürücüleri zor durumda bırakır. Dijital takograf verileri sayesinde bu ihlaller daha net tespit edilir ve denetimler daha sıkı yürütülür.
Aşağıda en sık karşılaşılan 5 ihlali bulabilirsiniz. Bu maddeler, farkındalık oluşturarak hataların önüne geçilmesine yardımcı olur.
Yönetmeliklere göre bir sürücünün günlük toplam sürüş süresi en fazla 9 saat olabilir. Bu süre, haftada en fazla iki kez 10 saate çıkarılabilir. Ancak bunun dışına çıkıldığında cezai işlem uygulanır.
Günlük 9 saat sınırının aşılması, hem sürücü güvenliğini tehlikeye atar hem de kurallara aykırı olduğu için firmaya para cezası doğurur. Yorgunluk kaynaklı kazalar da bu ihlalin en ciddi sonuçlarından biridir.
Dijital takograf verilerinin silinmesi, bozulması veya bilinçli olarak değiştirilmesi ağır ihlal sayılır. Bu durum, sürücü ve firma için yüksek tutarlı cezalarla sonuçlanır.
Veri kaybı genellikle kartın zamanında indirilmemesi veya cihazın teknik arızaları nedeniyle oluşur. Manipülasyon ise çoğunlukla yasal süreleri gizlemek amacıyla yapılır. Yetkili merciler tarafından kolayca tespit edilebilir.
Sürücü kartı takılmadan araç kullanıldığında sistem sürüş verilerini kaydetmez. Bu durum, veri eksikliğine yol açar ve yönetmeliklere aykırıdır. Denetim sırasında açıklanamayan eksik kayıtlar ceza ile sonuçlanır.
Kart unutmak basit bir hata gibi görünse de yasal karşılığı oldukça ciddidir. Sürücü bilgisiyle eşleşmeyen sürüşler, sorumluluğu hem firmaya hem sürücüye yükler.
Dijital takograf cihazlarının her iki yılda bir yetkili servislerde periyodik kontrolü yapılmalıdır. Bu kontrol yapılmadığında cihazın doğruluğu garanti edilemez ve yasal yükümlülükler yerine getirilmemiş olur.
Belgesiz veya süresi geçmiş takograflar, denetimlerde ceza ile karşılaşır. Ayrıca veri güvenliği de riske girer. Bu eksiklik firmaların itibarını da olumsuz etkiler.
Dijital takograf verileri, mevzuata göre en az 365 gün boyunca eksiksiz şekilde saklanmalıdır. Bu süre içinde tüm sürüş, dinlenme ve araç hareket bilgileri erişilebilir olmalıdır.
Kayıtların kaybolması, eksik tutulması veya denetim sırasında sunulamaması durumunda ciddi para cezaları uygulanır. Ayrıca firma, geçmiş sürüşleri ispat edemez hale gelir.
Ticari taşımacılıkta yasal uyum, sadece denetimlerde sorun yaşamamak için değil, operasyonel güvenliği sağlamak için de kritik öneme sahiptir. Aşağıdaki beş yöntemle yasal gerekliliklere kolayca uyum sağlanabilir ve cezaların önüne geçilebilir.
Sürücü ve araç kartlarındaki veriler belirli aralıklarla sistemden indirilmelidir. Bu işlem otomatik yapılırsa insan hatası riski ortadan kalkar. Geriye dönük kayıtların eksiksiz tutulması yasal bir zorunluluktur.
Takograf cihazları her 2 yılda bir yetkili servislerde kontrol edilmelidir. Bu tarihlerin takibi dijital olarak yapılırsa unutma riski ortadan kalkar. Uygunluğu belgelenmeyen cihazlar cezaya neden olur.
Sürücüler, takograf kullanımı, sürüş süreleri ve dinlenme kuralları konusunda düzenli olarak bilgilendirilmelidir. Eğitimli sürücüler daha az hata yapar ve firmayı yasal risklerden korur.
Tüm takograf verileri güvenli dijital sistemlerde saklanmalıdır. Aranan bilgiye hızla ulaşmak, denetimlerde büyük avantaj sağlar. Kâğıt veya manuel yöntemler, veri kaybı riskini artırır.
Araç takip sistemleriyle kart süresi, kontrol tarihi ve veri indirme zamanı gibi kritik noktalar için otomatik uyarı tanımlanabilir. Bu sayede yasal takvime uyum sağlamak kolaylaşır.
Geçmişte bir lojistik firması, sadece uyarı sistemleri sayesinde bir yıl boyunca hiç ceza almadı. Doğru sistemle çalışmak, risk değil; güven üretir.
Dijital takograf verileri, yalnızca yasal denetimlerde değil, günlük operasyonların yönetiminde de önemli avantajlar sağlar. Sürücülerin kalan sürüş süreleri ve dinlenme ihtiyaçları anlık olarak takip edilebilir. Böylelikle sevk ve görev planlamaları daha doğru ve verimli şekilde yapılır. Uygun sürücünün, uygun zamanda yola çıkması sağlanarak beklemeler azalır, teslimatlar zamanında gerçekleşir. Bu da işgücü ve zaman açısından tasarruf anlamına gelir.
Yasal zorunlulukları yerine getirmek ve operasyonel verimliliği artırmak için güvenilir bir dijital takograf çözümü kullanmak kritik öneme sahiptir. Mobiliz’in geliştirdiği Tachowise sürücü ve araç kartlarındaki tüm verileri otomatik olarak indirir, güvenli şekilde arşivler ve detaylı raporlar sunar. Böylece mevzuata tam uyum sağlanır ve denetimlerde zaman kaybı yaşanmaz.
Mobiliz Dijital Takograf Süreç Yönetimi Tachowise’ın öne çıkan özellikleri:
Tachowise, yalnızca dijital takograf yönetmeliğine uyum sağlamakla kalmaz, aynı zamanda firmaların lojistik planlamalarını güvenilir verilere dayandırmasına olanak tanır. Böylece sürücü güvenliği artar ve operasyonel maliyetler azalır.